Volfram By: By.TuRuT Date: January 22, 2010, 09:42:58 PM VolframVolfram (wolfram) (ya da diğer adıyla Tungsten), atom numarası 74, atom ağırlığı 183,85 olan ve kimyasal simgesi W ile gösterilen (L. wolframium), yoğunluğu 19,3 g/cm³ olan, 3482 °C'de eriyebilen kimyasal bir element. Çok sert, ağır, çelik gri ya da beyaz renkte geçiş metallerinden biri olan tungsten, wolframite ve scheelite içeren madenlerde bulunur. Tungsten, sağlam fiziksel yapısı ve alaşım olmayan maddeler arasında yüksek erime sıcaklığı olan önemli bir maddedir. Saf haliyle bazı elektronik uygulamalarda kullanılır, ancak çoğunlukla bileşik ya da alaşım olarak, ampullerin lamba tellerinde, X ışını cihazlarında ve uzay teknolojisi yüksek performans alaşımlarında kullanılır.
Adı İsveççe, Danca ve Norveççe'deki anlamı ağır taş olan 'tung sten' kelime grubundan gelse de bu üç ülkede bu element için 'Wolfram' kullanılır. Volfram elektronik uygulamalarda kullanılır. TÜrkiye'de Bursa-Uludağ'da çıkarılır.
Ayrıca tungsten maddesi vanadium dioksit ile birleşerek evimizde bulunan güneşin sıcalğını hissetmemizi azaltan cam içindeki ince filmdir.
Endüstiyel Kullanımı
Volfram'ın(tungsten'nin) endüstriyel kullanımı oldukça yaygındır. Makine imalat sektörü, Kimya sanayi ve metalürjide geniş kullanım alanı mevcuttur. Özellikle volfram çelik alaşımları yüksek sertlikte olmasından dolayı Kesici takım, Matkap ucu, Freze çakıları, Torna Kalemleri, vb... gibi makine imalatı için gerekli olan takım çeliklerinde alaşım elementi olarak yaygın olarak kullanılır. Volfram alaşımlı çeliklere piyasada Hava Çeliği yada Yüksek Hız Çelikleri [ HSS (High Speed Steels) ] denir. Özellikle saf karbon(Grafit) elektrodlar vasıtasıyla uygulan yüksek elektrik akımının neden olduğu ark ile vakum(Havasız) ortamda toz volfram ile karbon bileşerek VolframKarbür'ü(TungstenCarbine) oluşturur. Endüstriyel yapay elmas olarak kullanılan volfram karbür yüksek hız çelikleri ile kesilemiyecek sertlikteki (65 ile 70 Rockwell C sertlik değerine kadar olan çeliklerin) işlenmesinde kullanılır. VolframKarbür kesici takımlar yüksek sertlikte olmasının bir dezavantajı da kırılganlıktır. Yüksek hız çeliklerinden yapılmış olan takımlar darbeli çalışmaya yatkın olmasına karşın VolframKarbür takımlar darbe ile karşılaştıklarında hemen kırılırlar. [Not: Yüksek Hız Çelikleri(HSS) en fazla 20 Rockwell C Sertlik değerindeki parçaların işlenmesinde kullanılabilir! ]
Bunun dışında volfram Süper Alaşımların yapısında alaşım elementi olarak yer alır. Hastalloy, Monel, Inconel, Incoloy serisi süper alaşımlarda yer alır. Özellikle Nikel, Crom ve Cobalt esaslı volfram alaşımlarından yapılmış parçalar; Uçak motorlarının yüksek sıcaklık ve Basınç altında çalışan elemanlarının imalatında, Sesten hızlı uçan uçakların burnunda yer alan şok dalgasını delici mahmuzların yapımında, Asidik ortama dayanıklı metal kapların yapımında genişçe kullanılır. Özellikle Nikel esaslı volfram alaşımları elekrikli ısıtıcıların yapısında kullanılan dirençlerin ve elektrik aydınlatma ampullerinin imalatında kullanılır. Titanyum esaslı volfram alaşımları ise vücut içinde kalan protezlerin(Kemik protezleri, ortopedi ameliyatlatında kullanılan kemik vidaları, vb...) imalatında kullanılır
Sözkonusu endüstriyel uygulamaların dışında ameliyat aletleri, dişçi aletleri, hassas ölçüm aletleri, uzay roket motoru parçaları yapımında kullanılır.
Temel özellikleri
Atom numarası 74 Kimyasal_seri=Geçiş metalleri
Element serisi [[{{{Kimyasal_seri}}}]] Grup, periyot, blok 6, 6, d Görünüş Parlak grimsi beyaz [[Resim:W,74 Kimyasal_seri=Geçiş metalleri.jpg|125px|Volfram]]
Atom ağırlığı 183.84(3) g/mol Elektron dizilimi Xe 4f14 5d4 6s2 Enerji seviyesi başına Elektronlar 2, 8, 18, 32, 12, 2
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hali katı Yoğunluk 19.25 g/cm³ Sıvı haldeki yoğunluğu 17.6 g/cm³ Ergime noktası 3683 °K 3410 °C 6192 °F Kaynama noktası 5828 °K 5555 °C 10031 °F Ergime ısısı 52.31 kJ/mol Buharlaşma ısısı 806.7 kJ/mol Isı kapasitesi 24.27 (25 °C) J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı Kübik Yükseltgenme seviyeleri (6+), (5+), (4+), (3+), (2+) Elektronegatifliği 2.36 Pauling ölçeği İyonlaşma enerjisi 770 kJ/mol Atom yarıçapı 135 pm Atom yarıçapı (hes.) 193 pm Kovalent yarıçapı 146 pm Van der Waals yarıçapı ? pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci 52.8 nΩ·m (20°C'de) Isıl iletkenlik 173 W/(m·K) Isıl genleşme 4.5 µm/(m·K) (25°C'de) Ses hızı 4620 m/s (20°C'de) Mohs sertliği 7,5 Vickers sertliği 3430 MPa Brinell sertliği 2570 MPa Volfram
