Levha Hareketleri By: AkoXenSeM Date: January 20, 2010, 04:28:04 PM Levha Hareketleri - Levha Hareketleri ve Etkileri - Uzaklaşan ve Yaklaşan Levhalar
LEVHA HAREKETLERİ
A-Yerkabuğunun Hareketlerini Açıklamak İçin Ortaya Atılan Teoriler: -Büzülme-Buruşma Teorisi -Büyüme-Genişleme Teorisi -Magmatik Yükselme- Kabarma Teorisi -Konveksiyon Akıntıları Teorisi -Kıtaların Kayması ve onu izleyen Levha Tektoniği Teorisi
B-Kıtaların Kayması Teorisi(Wegener Kuramı): Yerkabuğundaki hareketleri açıklamak için ileri sürülen en önemli teorilerden biri Kıtaların Kayması teorisidir.1915 yılında Alfred WEGENER tarafından ortya atılan bu teoriye göre kıtalar I zamanın ikinci yarısına kadar tek parça halinde idi ve Pangea adı verilen tek bir kıtayı oluşturuyordu.II ve III zamanlarda Pangea parçalanmış, parçalanma sonucunda birbirinden uzaklaşan kıtalar arasındaki boşluklara suların dolmasıyla deniz ve okyanuslar oluşmuştur.
C-Levha Tektoniği Teorisi(Dilimler Kuramı): Alfred WEGENER’in teorisi 1950 yılında geliştirilmiş ve Levha Tektoniği Teorisi ortaya atılmıştır. Bu teoriye göre yerkabuğu Levha yada Tabla adı verilen çok büyük parçalardan oluşuyordu. Bu parçalar Manto tabakası üzerinde (Konveksiyonel Akımlara bağlı olarak) yüzer vaziyettedir.Levhaların hareket yönleri birbirinden farklıdır. Bu nedenle bazen birbirlerine yaklaşırlar bazen de uzaklaşırlar.
Konveksiyonel Akıntılar. Yerin derinliklerine inildikçe her 33 m 1 derece sıcaklığın arttığı kabul edilir. Bu olaya Jeotermal Isı Basamağı adı verilir. Bu sıcaklık değişimi alt manto ile üst manto arasında bir sıcaklık farkına neden olur. Manto içinde yer alan Magma bu sıcaklık farkından dolayı Manto içinde dikey yönlü hareketler yapar.Magma’nın Manto içinde yaptığı bu harekete Konveksiyon Akıntıları adı verilir. Yer kabuğu Mantoda meydana gelen bu olaylar sonucunda hareket eder.Böylece İç Kuvvetler oluşur.
D-Levha Hareketleri ve Etkileri: Hareket eden levhalar arasında 3 tür ilişki vardır.Bunlar: -Yaklaşma -Uzaklaşma -Yan yana kayma (Yanal Yer Değiştirme)
HAREKET : OLUŞUM :
-İki kıtasal levhanın birbirinden uzaklaştığı alanlarda
Yarık Vadi -Okyanusal ve kıtasal levhaların karşılaşma alanlarında ,kıtasal levhanın okyanusal levhanın altına daldığı yerlerde oluşan derin çukurlar(Okyanusal levhanın kıtasal levhanın altına daldığı alanlara dalma batma alanı denir)
Okyanus Hendeği -Okyanusal levhaların birbirinden uzaklaştığı alanlarda derinlerden gelen magmanın oluşan boşluğu doldurmasıyla oluşan şekiller(Bu yolla okyanus tabanları genişlediği için bu olaya Deniz Tabanı Yayılması denir.)
Okyanus Ortası Sırtı -İki kıtasal levhanın birbirine hareketi soncunda jeosenklinallerdeki tortuların sıkışıp yüzeye çıkması ile oluşan şekiller
Dağ Sıraları -Basınç altında bulunan magmanın magmanın dalma batma alanlarını takip ederek yeryüzüne ulaşmasıyla oluşan ada toplulukları
Volkanik Ada Not: Yanal yer değiştirme sonucunda odak merkezi yüzeye yakın büyük depremler oluşur.
