Hayatın Dönüm Noktaları-Çocukluk
Çağı
Doğumdan sonra çocuğun gelişimini izleyen onun anneyle babayla ve ailenin öteki
üyeleriyle ve toplumsal çevresiyle ilişkilerini düzenleyen bir dizi kural, adet, tören, işlem ve pratik
vardır. Çocuğun korunması, büyütülmesi, giderek bağlı bulunduğu grubun ya da kültürel
ortamın benimsediği belli kalıplara, değer yargılarına kısaca modele uyması için bir çok
aşamadan geçmesi gerekmektedir. Bu işlem ve pratikler, töre ve törenler önem ve sıralarına
göre kimi zaman katı kimi zaman da esnek biçimde uygulanmaktadır.
Ad verme
Bunların ilki çocuğa ad konulmasıdır. Ad: bir kişinin, bir nesnenin, bir durumun ya da bir olayın
adını koymadan onu bir belirtiyle, bir sıfatla nitelendirmeden rahat edilemez. Adsız her hangi bir
şey, bir olay, bir durum çevrede tedirginlik yaratmaktadır.
Geleneksel kesimde çocuğa ad
konması genellikle dinsel nitelikli bir törenle olmaktadır. Giderek etki gücünü yitirmekle beraber
dinsel niteliğin yinede çoğu yerde etkinliğini sürdürdüğü görülmektedir.
Çocuğa ad koyma
sıradan bir işi olmadığı için bu iş küçük çapta da olsa kutlanarak ve kutsanarak yerine
getirilmektedir. Daha önce saptanmış olan “ad” ad koyma amacıyla düzenlenen
toplantı sırasında çocuğa verilmektedir. Bu amaçla çağrılan din görevlisi veya dinselliğiyle
tanınan saygın bir kişi ezan okumakta ve çocuğun kulağına üç kere adını söylemektedir. Ad
hoca yoksa çocuğun babası ve dedesi tarafından da aynı uygulamalar yapılarak
konulmaktadır.
Halk arasında çocuğa göbek adı koyma geleneği de yaygın bir
uygulamadır. Çocuğun göbeği kesilirken konan ada “göbek adı” denmektedir.
Anadolu’da çocuğa göbek adı konulması;
- Çocuğun kabirde göbek adıyla
çağrılacağı,
- Öte dünyada göbek adıyla çağrılacağı,
- Tövbe, talkın verilirken
göbek adıyla çağrılacağı gibi dinsel nedenlerle açıklanmaktadır.
Kişinin asıl adının dışında
özellikle yakınları ve bağlı bulunduğu grubun üyeleri tarafından çocuğa verilen ve rahatlıkla
kullanılan bir ad konulmaktadır. Buna “takma ad” denmektedir. Bu daha çok
geleneksel kesimlerde özellikle köylerde görülmektedir.
Süt verme
Modern tıp ve
geleneksel kültür çocuğun en sağlıklı beslenme biçiminin anne sütüyle beslenme olduğu
konusunda birleşmektedir.
Geleneksel kültürde çocuğa ilk süt üç ezan beklendikten
sonra verilmektedir. Bu uygulamayla çocuğun ileriki yaşamında sabırlı olacağına inanılmaktadır.
Kadının ilk sütüne “ağız” denmektedir. Ağız sütünü çocuk emmektedir. Ağız
emmeyen çocuğun ileriki yaşamında zayıf ve güçsüz olacağına inanılmaktadır.
Geleneksel kültürde erkek çocukları kız çocuklarına göre daha çok emzirilmektedir. Bu
davranışın nedeni oğlan çocuğunun daha güçlü ve kuvvetli olması isteğinden
kaynaklanmaktadır.
Diş hediği
Çocuğun biyolojik gelişiminin en önemli belirtilerinden
birisi olan diş çıkarma halkımız tarafından genellikle bir törenle kutlanmaktadır. Yiyeceklerin
öğütülmesinde, ezilmesinde, parçalanmasında birinci derecede rolü olan dişin ortaya çıkışı
nedeniyle düzenlenen bu tören ve eğlencede yiyeceği kutsama, çocuğun rızkını artırma,
bereketi çoğaltma gibi dilekler yatmaktadır. Bu törende çocuğun dişlerinin sağlam ve düzgün
olmasına yönelik de bir dizi geleneksel uygulama ve pratiklere de baş vurulmaktadır.
Değişik bölgelerde değişik adlarla anılan bu tören ve eğlencenin halk arasındaki en yaygın
adı “diş hediği”dir. Değişik bölgelerde ise; “diş aşı”, “diş
bulguru”, “diş buğdayı” olarak tanımlanmaktadır.
Çocuğun
yürümesi
Çocukluk çağının biyolojik aşamalarından çocuğun yürümesi ile ilgili olan
dönemdir. Geçmişte normal zamanda yürümeyen, yürümesi geciken ya da yürürken sürekli
olarak düşen çocuklar için bir takım uygulama ve pratiklere baş vurulmaktaydı.
Bunlara
örnek olarak;
- Çocuğun topuklarına yumurta sürmek,
- Çocuğu ceviz yaprağı ve
tuz atılmış suda yıkamak,
- Çocuğu çeşitli ziyaretlere götürmek gibi uygulamalar örnek
olarak verilebilir.
Çocuğun konuşması
Anadolu’da konuşamayan ve
konuşması geciken çocuklar içinde bir takım çarelere baş vurulmaktadır. Bu çareler ve işlemler
başlıca üç grupta toplanmaktadır. Bunlar açma, kesme ve okuma işlemleri olarak
sınıflandırılmaktadır.
Bu uygulamalara örnek olarak;
- Konuşmayan çocuk
ziyaretlere götürülerek ağzı anahtar ile açılır,
- Dil bağı kesilir,
- Nefesi kuvvetli
hocalara okutulur vb. pratikler verilebilir.
Çocuğun tırnağının kesilmesi
Anadolu’da çocuğun tırnaklarının ilk olarak kesilmesiyle ilgili olarak yapılan uygulama
ve pratikler de oldukça yaygındır. Buna en yaygın uygulama olarak; çocuğun ilk tırnakları
kesildikten sonra eli, içinde paralar bulunan bir keseye sokturulmaktadır. Çocuğun oradan
aldığı para erkekse büyüdüğü zaman kuracağı işin sermayesine, kız ise çeyizine kullanılacak ilk
para olarak saklanmaktadır.
Çocuğu nazardan koruma
İslam ülkelerinde bu arada
Anadolu’da nazar inancı çok yaygındır. Her türlü canlı, cansız varlıkları tehdit ettiğine
inanılan nazar daha çok çocuklar üzerinde etkili olacağı inancı yaygındır. Bu nedenle çocukları
nazardan korumaya yönelik alınan önlemler geçmişte olduğu gibi günümüzde de oldukça sık
rastlanmaktadır.
Bu uygulamalara örnek olarak;
- Çocukların isteyerek pis
gezdirilmesi,
- Çocukların nefesi kuvvetli birisine okutulması,
- Ziyaret yerlerine
götürülmesi gibi örnekler verilebilir
Ynt: çocukların çektikleri çile doğuştan başlar By: [B][R][N] Date: December 27, 2007, 05:47:14 PM
€meğine $ağLIk . Te$ekküRLeR .
Ynt: çocukların çektikleri çile doğuştan başlar By: CeYLaNiM Date: December 27, 2007, 05:48:23 PM
tşkrler guzel bılgler..
Ynt: çocukların çektikleri çile doğuştan başlar By: By.CeZa Date: April 16, 2008, 10:30:58 AM
çok güzle bilgiler teşekkürler..
Ynt: çocukların çektikleri çile doğuştan başlar By: mer_ve_g Date: April 16, 2008, 10:33:43 AM
qsl paylaşım emeqine saqlık )=
Ynt: çocukların çektikleri çile doğuştan başlar By: resulbaba7553 Date: April 20, 2008, 12:13:26 PM
emeğine sağlık
Ynt: çocukların çektikleri çile doğuştan başlar By: Hayabusa Date: April 20, 2008, 12:34:44 PM
Emegine Saqlık Saol Paylasım
Ynt: çocukların çektikleri çile doğuştan başlar By: [MasaL] Date: April 26, 2008, 05:37:33 PM
€mqine saqLık.
Ynt: çocukların çektikleri çile doğuştan başlar By: xxRuzqaRxx Date: April 29, 2008, 02:10:38 AM
cok qüzl paylaşım emeqine saqlık
