SOLUNUM
Canlılar yaşamlarını devam ettirebilmek için sürekli enerji elde etmek zorundadır. Enerjiyi de ancak besin maddelerini yıkarak yani daha küçük moleküllere parçalayarak elde eder. Canlıların besin maddelerini yıkarak onlardan enerji elde etmelerine solunum denir.
Bazı canlılar hücrelerinde bulunan yapılar sayesinde ortamda da oksijen varsa besinleri CO2 ve H2O'ya kadar yıkabilirler. Oksijen kullanmayan canlılar ise glikoz molekülünü ancak pürivata kadar yıkabilir. Pürivak molekülü henüz tam olarak yıkılmadığından bağları arasında hala enerji vardır. Bu yüzden pürivata kadar yıkabilen canlılar yani oksijen kullanamayan canlılar 1 mol glikozdan daha az enerji elde edebilirler. Buradan çıkan sonuç şudur. Bazı canlılar besinlerin yıkılmasında okasijen kullanırlar; yani oksijenli solunum yaparlar.
Bazıları ise oksijen kullanamaz yada yeterli oksijen bulamaz; yani oksijensiz solunum yaparlar. oksijenli ve oksijensiz solunumları incelemeden önce bilinmesi gereken bir şey vardır ve bu hiç unutulmamalıdır. Canlılar ister oksijenli ister oksijensiz solunum yapsın başlangıç reaksiyonları hücrenin stoplazmasında gerçekleşir ve hep aynıdır.
OKSİJENLİ SOLUNUM
Canlı hücrelerde karbonhidrat, yağ ve proteinlerin oksijen kullanarak parçalanması ve ATP sentezlenmesi olayına oksijenli solunum denir.
Karbonhidratlar monosakkaritlere, yağlar yağ asitleri ve gliserole, proteinler amino asitlere dönüştürüldükten sonra solunum tepkimelerine katılırlar.
oksijenli ve oksijensiz solunum besinlerde depolanmış enerjiyi açığa çıkarır. Fakat oksijen kullanılınca enerjinin büyük bir bölümü açığa çıkar. Çünkü glikoz kendini meydana getiren bileşenlerine tam olarak parçalanır. oksijensiz solunumda ise az enerji açığa çıkar. Çünkü glikoz kendini meydana getiren bileşenlerine tam olarak parçalanmaz. Fermantasyonda son ürünlerin bazıları organik molekül olup, belli oranda enerji depo etmektedirler.
Oksijenli solunum, aerobik solunum olarakta bilinir. Organik besinlerin Oksijen yoluyla yakılarak ATP elde etme işidir. hücrede besinlerdeki kimyasal enerjinin oksijen kullanarak açığa çıkarılması demektir. Solunum, canlıların enerji elde etmek için organik besin maddelerini parçalamalarına denir. Solunum oksijenli ve oksijensiz solunum olarak ikiye ayrılır. OKSİJENSİZ SOLUNUM: Besinlerin oksijensiz ortamda enerji elde etmek için parçalanmasına oksijensiz solunum denir. OKSİJENLİ SOLUNUM: Enerji verici organik maddelerin mitokondride oksijen ile yakılarak ATP enerjisi üretmesine oksijenli solunum denir. Oksijenli solunum, sitoplazma adındaki hücrenin içinde bulunan yarda başlayarak tekrar hücrenin içinde bulunan mitokondride sona erer. Bu olay çok sayıdaki enzim sayesinde gerçekleşir.Oksijenli solunum sırasında glikoz oksijen ile yakılır ve ortaya karbon di oksit ile enerji çıkar. Burada glikoz karbondioksit ve su açığa çıkana kadar parçalanır. Bu yüzden oksijenli solunumdan daha çok enerji açığa çıkar.
glikoz + oksijen → su + karbon dioksit + enerji(38ATP) + ısı
C6H12O6 + 6O2 → 6H 2O +6CO2+enerji(38ATP) + ısı
Oksijenli solunum sonucu 40ATPlik bir enerji açığa çıkar. Fakat hücre enerji açığa çıkarma sırasında bunun 2ATP’sini harcarlar. Solunum sırasında çıkan ısı vücut ısılarını düzenlemelerini sağlar. Solunum işlemini pek çok açıdan ateşin yanmasına benzetmek mümkündür. Ancak ateşin yanmasına göre solunum daha yavaş ve daha düşük ısılarda gerçekleşen bir kimyasal işlemdir. İnsan vücudundaki hücrelerin her birinin sürekli olarak oksijene ihtiyacı vardır. Örneğin şu anda sayfayı okuyabilmeniz, gözünüzün retina tabakasındaki milyonlarca hücrenin hiç durmaksızın oksijenle beslenmesi sayesinde mümkün olmaktadır. Bunun gibi, vücuttaki tüm kasların, bu kasları oluşturan hücrelerin, karbon bileşiklerini "yakarak", yani bunları oksijenle reaksiyona sokarak enerji elde etmeleri gerekir. Her nefes aldığınızda vücudunuza 100 trilyona yakın hava molekülü girer. Bunun yaklaşık %21'i yani 21 trilyonu, oksijen molekülüdür. Solunum sistemi yoluyla vücudunuza giren ve kan dolaşımına yüklenen bu moleküller, yine kan yoluyla vücudun en derin noktalarına kadar ulaştırılır. Ve burada bulunan karbondioksit molekülleriyle yer değiştirir. Biz sadece nefes aldığımızı zannederken, gerçekte bu sırada vücudumuzun derinliklerinde hiç durmadan oksijen, karbondioksit ve su alış-verişi gerçekleşir.
Üç şekilde incelenir:
1.Glikoliz (sitoplazmada)
2.Krebs devri (mitokondride)
3.Elektron taşıma sistemi (mitokondride)
Ynt: Solunum Ve Oksijenli Solunum By: melek_03 Date: December 22, 2009, 07:09:37 PM
Aklımı mı okudun? ? Çok teşekkürler ya
acayip ihtiyacım vardı bu konuya... bende yardım isteyecektim çok Tşk.
Bilgiler için Ynt: Solunum Ve Oksijenli Solunum By: AkoXenSeM Date: April 18, 2010, 05:25:20 AM
Paylaşım İçin Teşekkürler
Ynt: Solunum Ve Oksijenli Solunum By: KaraElmas Date: April 26, 2010, 05:04:49 PM
Bilgiler İçin Teşekkürler.
Ynt: Solunum Ve Oksijenli Solunum By: sibeL* Date: May 10, 2010, 09:30:24 PM
P.İ teşekkürler
Ynt: Solunum Ve Oksijenli Solunum By: *irem* Date: September 04, 2011, 10:39:45 PM
Bilgiler İçin Teşekkürler.
Ynt: Solunum Ve Oksijenli Solunum By: drygirls Date: September 12, 2011, 01:55:45 PM
Paylaşım için teşekkürler.
Ynt: Solunum Ve Oksijenli Solunum By: dtempty Date: December 24, 2011, 12:46:48 AM
Paylaşım için teşekkürler.
