Beslenme hakkında birçok birey çok şey bildiğini düşünüyor. Ancak uygulama farklı oluyor. Bireylerin yüzde 93’ü kahvaltının önemini ifade etse de yüzde 56’sı kahvaltı etmiyor
Beslenme hakkında birçok birey çok şey bildiğini düşünüyor. Bu konuda arkadaşlarına öneriler verenler, anne ve babasının beslenmesini eleştirenler veya okuduğu kitaplarla kendi tecrübelerini alt alta koyup kendini uzman ilan edenler bile var. Beslenme bilgi seviyemiz hakkında ülke genelinde bir çalışma olsa ne kadar güzel olurdu. Çünkü yanlışları bilmeden düzeltmek çok zor. Üstelik yanlışı düzeltmek doğru ve yeni bir bilgiyi anlatmaktan çok daha uzun zaman alıyor. Bu konuda dünyada neler yapılmış diye araştırdığımda karşıma IFIC kurumu çıktı yani “International Food Information Council Foundation”.
Kahvaltının önemi
Bu kurumu uluslararası gıda bilgilendirme topluluğu diye düşünebilirsiniz merkezi Amerika’da ama bazı Avrupa ülkeleri de bu oluşumun içinde. Toplumdaki bilgi seviyesi ve beslenme davranış biçimini ölçmek ve buna göre öneriler geliştirmek çözüm açısından daha verimli bir sonuç oluyor tabi. IFIC 2009 yılında yaptığı bir besin ve sağlık taramasında bireylerin diyetlerini nasıl algıladığı, diyetteki besin bileşenleri anlamaları ve güvenli besin hazırlama hakkındaki bilgileri sınanmış, bu çalışmadaki bazı sonuçlar şöyle;
Vücut ağırlığı: Bireylerin yüzde 53’ü kilo vermeye çalışıyor ve kilolarından memnun değiller, bunun için de davranış değişikliği yapmaya çalışıyorlar.
Yemek seçimleri bireylerin yüzde 93’ünün sağlıklı bir diyette kahvaltının çok önemli olduğunu belirtse de bu bireylerin yüzde 56’sı düzenli kahvaltı etmiyor.
Besin etiketleri bireylerin yüzde 75’inin besin etiketlerinde en çok kalori miktarına dikkat ettiğini bildirmiş, yüzde 69’u toplam yağ miktarına, yüzde 61’i şeker oranına, yüzde 56’sının trans yağ miktarına, yüzde 56’sının doymuş yağ oranına, yüzde 44’ünün lif oranına, yüzde 42’sinin kolesterol oranına ve yüzde 39’unun protein oranına dikkat ettiği saptanmış.
Türkiye’de durum nasıl?
Yukarıdaki üç veri ülkemiz insanlarının cevapları değil ama ben kendi danışanlarımdan aldığım cevaplar ile bu üç verinin benzerlik gösterdiğini söyleyebilirim. Kilo vermeye çalışırken bireyler beslenmenin iyiliğinden çok kaç kilo verdiğine odaklanıyor. Oysa beslenme davranışını değiştirmek ve beslenmenin iyiliğine odaklanmak bireyin diyet stresine girmesini önler. Bu konuda ikna edici olmalı ve ülkemizin beslenme davranışını düzeltmeye yönelik çalışmalar yapmalıyız. Maalesef bu yönde ciddi bir hareket henüz başlayamadı bireysel çabalar yeterli olmuyor.
Bilmek ve uygulamak farklı oluyor. IFIC araştırması bunu çok güzel ortaya koymuş. Bireylerin yüzde 93’ü kahvaltının önemini ifade etse de yüzde 56’sı hâlâ kahvaltı etmiyor. Bu davranış tipi en çok büyümekte olan çocukları etkiliyor. Düşünün ki, anne baba doğru beslenme konusunda uzmanlar kadar bilgili ve çocuğuna sürekli bu konuda bilgi veriyor anlatıyor nasıl yemesi gerektiğini ve hangi besinlerin önemli olduğunu tekrar ediyor. Ama kendisi bunları uygulamadığı için çocuk anne babayı örnek alabiliyor. Bu yüzden bildiğini uygulamak özellikle de ev ortamı yeni yetişen nesil için çok önemli.
Bana böyle aile örnekleri geliyor ve gerçekten çocuk sohbet esnasında “ama annem yemiyor” veya “babam da asla ıspanak yemez” diyebiliyor.
Etiket okumak
Besin etiketi okumak konusunda bizim Amerika ve Avrupa ülkelerinden çok çok geride olduğumuzu söylemek yanlış olmayacaktır. Ben tüm danışanlarıma bu konuda bilgi vermeye çalışıyorum ancak bu konuda standartların olması lazım.
Bazı etiketleri okumak için büyüteç gerekiyor. Tüm ürünlerde beslenme bilgileri aynı standartta yazmıyor. Oysa sadece 100 gr içindeki verileri ilan etmek değil 1 porsiyon miktarını ve satın aldığınız ürünün kaç porsiyon olduğunu yazmak tüketici için daha kolay ve faydalı.
Kıymalı makarna sağlıklı mıdır?
Çarşamba günkü yazımda beslenme ile ilgili eksik ve yanlış bilgileri düzeltmenin uzun zaman aldığından bahsetmiştim. Yazıyı kaçıranlar Milliyet internet sayfalarından okuyabilirler, konu “karbonhidrat ve proteini ayırma” yanlışlığı idi. Konu karbonhidrat olunca ilk akla gelen makarna örneğinden yola çıkarak durumu izah etmiştim ancak “kıymalı makarna sağlıklıdır” başlığı benim seçimim ve cümlem değildi. Alt başlık olan 1 -2 cümle de (Hiçbir bilimsel dayanağı olmayan karbonhidrat ve proteini ayırmak gerek tezi makarnanın sade yenmesini öneriyor. Oysa diğer karbonhidratlar gibi makarna da kan şekerini yükseltir) haberi hazırlayan editörümüzün yazı içinden çıkardığı kendi yorum ve cümleleriydi. Bu yorumlar yanlış anlaşılsın istemem. Doğrusunu yeniden özetlemek isterim:
Karbonhidratı tek başına yemek yerine protein ile birlikte yemek kan şekerini daha iyi dengeler, daha uzun süre tokluk hissi verir ve bu seçim dengeli beslenmenin önemli ve doğru bir paçasıdır. Makarna, kıyma veya yoğurt veya peynir ile yenebilir. Sabah sadece poğaça veya simit yerseniz ara öğünde tek başına elma tüketirseniz daha çabuk acıkırsınız oysa yanına protein eklerseniz peynir, ayran veya fındık gibi o zaman daha uzun süre tok kalırsınız, metabolizma hızınız artar ve daha kolay kilo verirsiniz. Karbonhidrat ve proteini beraber tüketmek iyidir.
Ynt: Kahvaltı Önemli Diyenler Bile Kahvaltı Etmiyor By: DeLy* Date: June 01, 2009, 02:18:45 AM
HakLıLar VaLLa Bnde KahvaLtı Yapmam Hiç
Ynt: Kahvaltı Önemli Diyenler Bile Kahvaltı Etmiyor By: xxRuzqaRxx Date: June 01, 2009, 02:19:22 AM
aynen tıpkı ben
Ynt: Kahvaltı Önemli Diyenler Bile Kahvaltı Etmiyor By: Ecee Date: June 01, 2009, 02:20:36 AM
Basen cok yerim basen as
fasla sevmem kahvaltı yapmayıYnt: Kahvaltı Önemli Diyenler Bile Kahvaltı Etmiyor By: KumraLim Date: July 11, 2009, 03:58:46 PM
Bende Yapmıyorum Ya :/ Hatta Suan Hala Yapmadım Ya
Ynt: Kahvaltı Önemli Diyenler Bile Kahvaltı Etmiyor By: Mavi_Kiyamet Date: July 19, 2009, 02:51:14 PM
Bende Kahvalti Yapmayi Hiç Sevmem
Zorla Yapiyorum Bazen Ynt: Kahvaltı Önemli Diyenler Bile Kahvaltı Etmiyor By: yalnısslık Date: July 19, 2009, 02:52:56 PM
Bende Kahvalti Yapmayi Hiç Sevmem Zorla Yapiyorum Bazen
Aynen Yahu Zorla Yapiyorum Bazen Ynt: Kahvaltı Önemli Diyenler Bile Kahvaltı Etmiyor By: labonde Date: July 19, 2009, 09:49:46 PM
bence gunun en lezız ve en eglencelı ogunu sabah kalvaltısı bende kahvaltı yaparım baskada yemem:D
Ynt: Kahvaltı Önemli Diyenler Bile Kahvaltı Etmiyor By: CeRos Date: July 23, 2009, 12:19:15 AM
Valla Bende Kahvaltı Etmiyorum
Ynt: Kahvaltı Önemli Diyenler Bile Kahvaltı Etmiyor By: MaViSh Date: July 23, 2009, 08:11:17 PM
ben de kahvaltı etmiyorum
