Tansiyon ölçülürken iki değer elde edilir. Bunlar halk arasında büyük ve küçük tansiyon olarak bilinir. Büyük tansiyon kalbin kanı pompaladığı andaki, küçük tansiyon ise kalbin kanı pompalamadığı andaki atardamarların iç çeperindeki basınçtır. Atar damarlarımızı elastik bir boruya benzetebiliriz. Büyük ve küçük tansiyonlar arasındaki farka nabız basıncı denir. İki tansiyon arasındaki fark (nabız basıncı) en fazla 75 mm Hg basınçtır. Nabız basıncının artmasına en sık olarak damar sertliği neden olur. Damarlar sertleştiği ve esnek özelliğini yitirdiği için kanın pompalamadığı andaki basıncı (küçük tansiyon) düşer. Buna bağlı olarak büyük ve küçük tansiyonlar arasındaki fark artar. Bu artış en sık damar sertliğinde olmakla birlikte aort yetersizliği, hipertroidi, A-V fistül gibi durumlarda da görülebilir. Küçük tansiyonun düşük olması yukarıda sayılan nedenlere bağlı olabilir. Düşük olması değil, çok yüksek olması önemlidir ve bu durum böbrek hastalığı veya böbrek atar damarlarında daralma gibi bir nedene bağlıdır. Örneğin 120-130 mmHg ve daha yüksek küçük tansiyon değerlerinin varlığı durumunda bu olasılıkları ortadan kaldırmak gerekir.
Tansiyon nasıl doğru ölçülür
Kurallarına uygun tansiyon ölçümü yapmazsak yanlış değerler elde edebiliriz. Tansiyonu ölçülecek kişilerin bedensel ve ruhsal olarak sakin bir ortamda, sırt üstü yaslanır pozisyonda, en az 5-10 dakika dinlendikten sonra ölçülen tansiyon değeri ve bu ilk ölçümden sonraki her 5-10 dakikada bir peş peşe ölçülen toplam üç tansiyon değerinin ortalaması alınarak yüksek tansiyonu olup olmadığına karar verilmelidir.Tansiyon ölçerken mutlaka her iki kolun tansiyonunun ölçülmesinde yarar vardır. Normalde sağ koldan ölçülen tansiyon, sol kola göre 1-2 cm Hg (10-20 mm Hg daha yüksek bulunur.) İki kol arasındaki tansiyon farkının çok aşırı olması durumlarında ileri derecede damar sertliği, Takayasu hastalığı gibi bazı özel hastalıklar ortaya çıkartılabilir. Tansiyon ölçerken tansiyon aleti manşonunun dirsekten 2-3 cm yukarıda olması, kolun tam olarak açılmış ve rahat bir pozisyonda ve ölçüm yapılırken manometrenin kalp hizasında olması gerekir. Steteskopun yani kulaklığın manşonun altına sıkıştırılması yanlıştır.
