Aristoteles

Aristoteles'in babası Nikomakhos, Büyük
iskender'in büyükbabası Makedonya kralı III. Amyntas'ın saray hekimiydi. Genç
Aristoteles böylece tıbbın öncüsü Hipokrates'e değin geri giden ve tıbbın kurucusu
Sağlık Tanrısı Asklepios'tan kaynaklanan uzun bir doğabilim geleneği içnde yetişti.
Düşünsel gelişimi içinde doğal olayların gözlemlenmesine verdiği önem ve Atina'da kendi
kurduğu okulda(Lykeion) hekimlik eğitiminin yar alması onun gençliğinde ağır bir eğitimden
geçtiğini gösterir Babası ölünce Aristoteles İÖ 367'de henüz 17 yaşındayken
Platon'un Atina'daki Akademia'sına gönderildi. Orada 20 yıl Platon ile
birlikte felsefe dialoglarında bulundu. İÖ 347/348 'de Platon'un ölmesi üzerine
Akademia'nın başına yeğeni Speusippos geçti. Aristoteles'de bazı araştırmacılara
göre bu göreve atanmadığı için, bazılarına görede o sıralarda Makedonya'ya karşı bir
siyasal havanın egemen olmasından dolayı Atina'dan ayrıldı.

Düşünsel gelişiminin ikinci döneminde Aristoteles arkadaşı Khalkedonlu
Ksenokrates ve sonraki belli başlı izleyicilerden Erosos'lu Theophrastos ile birlikte
o sıralarda yeni kurulmakta olan Assos kentinde(bugün Batı Anadolu'da Behramkale)
yeni bir akademi oluşturdu. Burada hükümdar Hermeias'ın öğretmeni ve onun yeğeni ve
evlatlığı Pythias ile evlendi. Pythias bir kız çocuk doğurduktan sonra ölünce , Aristoteles
Herpyllis ile evlendi. Aristoteles Assos'da mutlu geçirdiği anlaşılan üç yıldan sonra
yakındaki Lesbos(Midilli) Adasının başkenti Mytilene'ye yerleşti. Ve orada adanın yerlisi
olan öğrencisi Theophrastos ile birlikte Akedemia'ya benzer bir felsefe çevresi kurdu.
Doğabilim araştırmalarına daldı. Düşünsel gelişmesi içinde astronomi ve buna bağlı kuramsal
çalışmalardan ayrılarak yeryüzüne özelliklede biyolojiye ilgi duyması bu döneme rastlar.
İÖ 343-342'de Makedonyalı II. Philiphos, Aristoteles' i
Pella'daki başkentine 13 yaşındaki oğlu İskender'e öğretmenlik etmeye çağırdı.
Üç yıl kadar süren bu eğtimde Aristoteles, İskender'e ağırlıkla Homeros'u tiyatroya
dayalı sanatı ve ayrıca politikayı konu alan bir öğrenim programı uyguladı. Siyasete olan ilgiside
bu dönemde yoğunlaştı. Ama İskender'in siyasal görüşlerinin Aristoteles'inkilerden
çok fazla etkilendiği söylenemez. Ayrıca İskender'in kurduğu büyük imparatorluk
düşünsel olarak aristoteles'in kent devleti(polis) anlayışını temel alan siyaset görüşüne
uygun değildir.
İÖ 339'da doğum yeri olan Stagiros'a
dönen Aristoteles, İÖ 335'te yeniden Atina'ya gitti. Bu sırada Speusippos
ölmüş,Akademia başsız kalmıştı. Ama Akademia'lılar Aristoteles yerine
Ksenokrates'i başkan seçince o da kent dışında Apollon Lykeion'a adanan
kutsal koruluk içinde bazı binalar kiralayarak, kendi okulunu kurdu.

İÖ 323'te Büyük iskender ölünce Atina'da makedonya'ya karşı
eğilimler yeniden ortaya çıktı. Ve Aristoteles 20 yıl önce yazdığı bir şiir nedeniyle en büyük suç
sayılan dinsizlikten yargılandı. Suçlu bulunacağı kesinlik kazanınca izleyicileriyle birlikte
Atina'nın kuzeyindeki Eurips boğazında, Khalkis'e gitti. Aristoteles bir yıl sonra bir
mide rahatsızlığndan öldü.
Aristoteles öteki bilimler için bir alet
olarak gördüğü mantık biliminin kurucusu kabul edilir. Aristoteles mantığı, insanı ayırt eden en
önemli yanının dil olduğu, us(logos) sahibi olmasının, söz edebilen bir varlık olmasına dayandığı
görüşünden yola çıkar. Böylece mantık Aristoteles'in kendi kullandığı terimle
çözümlemedir. Aristotelis'in mantık bilimi ile birlikte felsefe tarihine en özgün katkısını
oluşturan metafizik aslında kendi kullandığı bir ad değildir. Bu bigi dalı Aristoteles'e göre
varlığı varlık olarak ele alan ve onun ne liğini araştıran felsefe dalıdır. Aristoteles bu bilgi dalının
tek özgür bilim olduğunu çünkü kendinden başka bir amacı bulunmadığını söyler, bunu insanın
doğal olarak merak güdüsünün ürünü olduğunu vurgular. Bilimleri türleri açısından sınıflandıran
Aristoteles temelde üç kuramsal bilimden söz eder. Metafizik, Matematik ve fizik. Bunların
dışında pratik bilimler, belli bir amaç için işlenen bilimler vardır. Bunlarda tutum ve eylemleri konu
edinen etik ve politika ile üretime yönelik yapılmış ve yazılmış sanatların bilimleridir. Varlığın
sürekli ve bitmeyen bir evren içinde ne'liğini ve çeşitliliğni ele alan Aristoteles bütün
varlıkların ve değişimlerinin mantıksal olarak geriye götürülmesi biçiminde geliştirdiği
"neden" görüşüyle bunların en son nedeni olarak bir hareket etmeyen hareket
ettirici ve "ilk neden" düşüncesine ulaşır. Bu kavram ve ona ulaşan usavurma
zinciri, sonraları hem hıristiyan hem müslüman düşünürlerce tanrının varlığının kanıtı olarak
kullanılmıştır.

Benzer Konular
	Konu Başlığı	Başlatan	Yanıtlar	Görüntü	Son Mesaj
	Aristoteles - G. E. R. Lloyd Kitaplar Hakkında Bilgi ve Özetler	sanane_61	0	631	Ocak 24, 2014, 01:16:54 ÖÖ Gönderen : sanane_61
	Aristoteles Kimdir Bilim Adamları	[B]a[R]a[N]	1	660	Kasım 04, 2016, 05:29:07 ÖS Gönderen : S.e.s