Anksiyete, insanların herhangi bir korku veya kaygı anında meydana gelen derin iç sıkıntısı olarak ifade edilmektedir. Anksiyete en küçük bir huzursuzlukta dahi kendisini gösterebilmektedir. Bu durum daha çok kişinin kendi iç haliyle, ruh halindeki baskıyla meydana gelmektedir. Anksiyete rahatsızlığı olan kişiler dış etkenlerden bağımsız olarak sürekli kendilerini tehlike altında hissederler ve bir yerlerden tehlikeli bir şey gelecekmiş gibi korku duyarlar. Toplum içinde daha çok aşırı panik olarak bilinen anksiyete derinlemesine incelendiğinde psikolojik bir bozukluk olarak görülmektedir.



Anksiyete Belirtileri

Anksiyete rahatsızlığı bulunan kişilerde birçok fiziksel rahatsızlık meydana gelmektedir. Bunlar;

•Nedensiz yere korku ve panik
•Sürekli uykusuzluk ve sinirlilik
•Kalp atışlarının hızlanması
•Göz bebeklerinin genişlemesi
•Ellerin titremesi
•Ağzın kuruması
•Sık sık tuvalete çıkma eğilimi
•Kasların aşırı gerilmesi
•Baş ağrısı
•Boyun, baş ve göğüs bölgesinde kızarıklık
•Tende solgunluk
•El içi ve ayak tabanlarında terleme
•Geçici hafıza kayıpları
•Zihnin dağılması
•Alınganlık
•Huzursuzluk
•Evham
•Konsantrasyon bozukluğu
•Sürekli kötü öngörme
•Olumsuzluk arama hissi
•Ürkeklik


Anksiyetenin Nedenleri

Anksiyetenin nedeni olarak birçok ruh bilimci geçmişte yaşanan olayları göstermektedir. Geçmişte yaşanan bir olaydan duyulan korku, gerilim, huzursuzluk gibi duygusal tepkiler, ilerleyen zamanlarda anksiyete bozukluğuna neden olabilmektedir. Her insanın geçmişinde bazı duygusal kötü anlar bulunmaktadır. Ancak bazı kişilerde bu durumlar ileride anksiyete bozukluğunu tetikleyici etmenlerden olmaktadır. Anksiyete rahatsızlığı olan kişi bilinç altına yerleştirdiği duygusal huzursuzlukları ve çelişkili durumları nedeniyle korku ve kaygı yaşamaktadır. Bilinç altında bulunan tüm olaylar normal yaşam içerisinde hatırlanamaz. Buna bağlı olarak da anksiyete rahatsızlığı olan kişiler aslında neden korku duyduklarını tam olarak bilemezler ve ifade edemezler.Bu durumun aşırı şekilde devam etmesi sonucu hastada şizofrenik bozukluklar dahi meydana gelebilmektedir. Bunun yanı sıra korkutucu halüsünasyonlar ve hayaller hastayı baskı altına alabilmektedir. Anskiyetenin bu şekilde ileri dereceye gelmesi sonucunda da hasta artık kendini tanıyamaz hale gelebilmektedir.

Anksiyete Nöbetleri

Anksiyete nöbetleri kendisini genellikle panik atak ya da şiddetli korku şeklinde göstermektedir. Bu durum genellikle aniden ortaya çıkmaktadır. Örneğin; kişinin asansöre bindiğinde aniden korkuya kapılması ve kendi içinde kötü senaryolar üretmesi bu şekilde bir nöbet olabilmektedir. Anksiyete nöbetleri kendisini pek çok şekilde gösterebilmektedir.

•İstem dışı panik artması
•Kontrol kaybı
•Delirme hissi
•Göğüs sıkışması ve kalp çarpıntısı
•Bayılacak hissi
•Solunumda sorun yaşama
•Ateş basması
•Mide bulantısı
•Zihinsel veya bilinçsel olarak soyutlanma gibi etmenler anksiyete nöbetleri sırasında sık karşılaşılan durumlar olmaktadır.

Anksiyete Türleri

•Genel Anksiyete: Kişilerde görülen sürekli korku ve endişe hali olarak ifade edilmektedir. Bu günlük hayatı engelliyorsa genel anksiyete bozukluğu olarak ifade edilmektedir. Bu rahatsızlıkta genelde kişide hiç bitmeyen bir huzursuzluk ve kötü şeyler olacak hissi bulunmaktadır. Kronik endişelilik hali olarak da ifade edilebilmektedir.
•Panik Atak: Panik atak en sık karşılaşılan anksiyete bozukluklarından olmaktadır. Kişiden kişiye değişen durumlarda, beklenmedik anlarda ortaya çıkabilmektedir. Kapalı alan korkusu, asansör korkusu, karanlık korkusu gibi birçok fobi bu rahatsızlığın tetikleyicisi olmaktadır.
•Obsesif Kompulsof Bozukluk: Kişinin durdurulması imkansız gibi görülen bir düşünceye kapılarak, bu yönde davranışlar sergilemesidir. Örneğin; bazı kadınların ocağı kapatıp kapatmama konusunda takıntılı olması, elleri yıkayıp yıkamama konusunda aşırı takıntı hali ve sürekli yıkama hissiyatı gibi kontrol edilemeyen zihinsel baskılar olmaktadır.
•Sosyal Anksiyete: Kişinin sosyal anlamda eleştiri alması ve aşağılanma korkusunda kaynaklanan bir anksiyete bozukluğudur. Bu şekilde olan kişiler utangaç bir hal alabilirler. Bu sorunun ağır hale gelmesinde ise sosyal anlamda tamamen soyutlanma gibi birçok davranış sergilenebilmektedir. Sosyal anksiyete bazı durumlarda performans anksiyetesi olarak da ifade edilir. Sahne korkusu olanlar bu kısma dahil edilmektedir.
•Post - travmatik Stres Bozukluğu: Hayati önemi olan bir olay sonrası meydana gelen bir anksiyete bozukluğudur. Bu son derece şiddetli seviyede bir bozukluk olmaktadır. Kişi yaşadığı olayla ilgili kabuslar ve hayaller görebilmektedir. Bu rahatsızlığı olan kişilerde aşırı dikkat ve korku meydana gelebilmektedir.

Anksiyete Nöbetleri Sırasında Yapılabilecek Bazı Önlemsel Davranışlar


Anksiyete nöbetleri zamanları kestirilemeyen durumlar olduğundan kişinin kendisinin ya da yakınında bulunan kişilerin bu ani durumdan kurtulmak için yapması gereken bir takım şeyler olmaktadır. Bunlar sayesinde anksiyete bozukluğu olan kişi biraz olsun rahatlamaktadır.


•Korkuları not etme: Anksiyete nöbeti sırasında yaşanan korkuları kişi not alarak olumsuz düşüncelerden hızlı bir şekilde kurtulabilmektedir. Bu nedenle bu düzeydeki kişilerin bir not defterine veya tablet, telefon gibi cihazlara nöbet anındaki korkularını yazmaları faydalı bir hareket olmaktadır.
•Endişelenme periyotları oluşturma: Anksiyete bozukluğu olan kişilerin bu rahatsızlıktan kurtulabilmek için bir takım çalışmalar yapması gerekmektedir. Periyotlar oluşturma da bunlardan bir tanesi olmaktadır. Kişi oluşturduğu özel periyotlarla anksiyeteye neden olan şeyleri düzeltmeye çalışır. Bu periyotlar gün içerisinde aksatmadan uygulandığı sürece son derece faydalıdır. Kişinin bu periyotlar dışında endişe duymayı engellemesi gerekmektedir.
•Rahatlama teknikleri uygulama: Kişinin rahatsızlığının farkında olarak nöbetler sırasında rahatlatıcı davranışlar sergilemesi olarak ifade edilmektedir. Bu belirli aralıklarla kaslar gevşetme, derin nefes alıp verme, güzel anları düşünmeye çalışma, hoşa giden şeyleri yapmaya çalışma gibi etkinlikler olabilmektedir.
•Sağlıklı beslenme alışkanlığı edinme: Her rahatsızlığın tedavisinde ve önleminde olduğu gibi anksiyete için de sağlıklı beslenme önemli olmaktadır. Güne mutlaka iyi bir kahvaltı ile başlayıp, gün içinde ana öğünler ve aralarda küçük öğünler ile beslenmenize dikkat etmeniz gerekmektedir. Bu durum hem fiziksel olarak hem de ruhsal olarak birtakım rahatsızlıklardan kurtulmayı sağlamaktadır.
•Alkol ve sigaradan uzak durmak
•Dengeli bir uyku düzeni oluşturmak
•Düzenli olarak egzersiz yapmak diğer alınabilecek önlemler ve yapılabilecek davranışlardandır.

Anksiyete Tedavisi

Anksiyete tedavisinde kişinin durumuna göre birçok farklı yöntem uygulanabilmektedir. Uygulanacak tedavi rahatsızlığın şiddeti, türü ve kişinin özelliğine göre değişmektedir.

Davranışsal Terapiler: Bu tedavi yöntemi iki alt yöntemle uygulanmaktadır. Bilişsel davranışsal terapi ve maruz bırakma terapisi olarak uygulanmaktadır. Bu tedavi yönteminde kişini içsel çatışmaları ve geçmişte yaşadığı sorunlar üzerinden anksiyete bozukluğu giderilmeye çalışılır. Tedavi süresi hastalara göre değişiklik göstermekle birlikte genellikle 5 - 20 hafta arasında seanslar uygulanabilmektedir.


Bilişsel davranışsal terapi: Kişinin davranışlarına ve düşüncelerine odaklanarak yapılan bir tedavi yöntemidir. Kişinin aksiyeteye neden olan olumsuz düşünceleri saptanmaya çalışılır ve kişinin bunlara meydan okuması sağlanır.


Maruz bırakma terapisi: Kişi gerekli önlemler alındıktan sonra korktuğu şeylerle yüzleştirilir. Belli aralıklarla tekrarlanan bu terapi sayesinde kişi korktuğu durum ya da nesneye karşı zihinsel olarak kendini kontrol etmeyi öğrenir ve zarar görmediğini anlayarak korku durumu ortadan kalkmaktadır.


İlaç Tedavisi: Anksiyete bozukluğu için genellikle antidepresan ve benzodiazepin içeren ilaçlar kullanılmaktadır. Anksiyete bozukluğunda genellikle ilaç tedavisi ile birlikte davranışsal terapiler de uygulanmaktadır. Bu sayede tedavinin iki aşamalı olarak daha faydalı olması sağlanmaktadır.


Anksiyete bozukluğu olan kişilerin her zaman profesyonel bir hizmet alması gerekmektedir. Çünkü anksiyete doğru şekilde müdahale edilmediğinde sonuçları çok ağır olabilecek durumlara gelebilmektedir. Anksiyetenin teşhis edilmesi için bahsedilen belirtilerden herhangi birileri görüldüğü takdirde doktora başvurmak en doğrusu olmaktadır. Anksiyete tedavisinde kişi kesinlikle kendi kendine antidepresanlar kullanmamalıdır