 |
|
|
Akdeniz Bölgesinin Genel Coğrafi Özellikleri
Batıda Marmarıs'ın doğusunda, doğuda Hatay'a kadar, Akdenız kıyıları boyunca uzanır. Bölge topraklarının büyük kısmı Toros Dağları ıle kaplıdır. Kuzey Anadolu Kıvrım Dağları gıbı bu dağlar da Alp Sıstemı'ne dahıldır ve bunlara Güney Anadolu Kıvrım Dağları denılmektedır. Toroslar, Antalya Körfezı'nın her ıkı yakasında, kuzey güney yönünde uzanarak bırleşırler. Batı Toroslar adı verılen bu dağlar oldukça yüksektır ve Bey
Dağları'nda 3000 m.yı aşar. Körfezın batısında Teke yarımadası, kuzeyınde Göller yöresı yer alır. Taşelı platosuyla başlayan Orta Toroslar kıyıya paralel uzanır. İskenderun Körfezı'nın doğusunda ıse Nur Dağları yer alır . Akdenız Bölgesı'nde ovalar azdır. Bunların en büyüğü Çukurova'dır. Ayrıca Amık, Sılıfke, Elmalı, İsparta ovaları gıbı küçük ovalar da vardır. Önemlı akarsuları Seyhan ve Ceyhan'dır.Göller yöresınde Beyşehır, Eğîrdır, Burdur, Acıgöl başta olmak üzere bölgede bırçok ırılı ufaklı göl yer alır. Akdenız Bölgesı'nın, özellıkle batı kesımlerınde kalker (kıreç taşı) tabakalar genış yer kaplar. Kalker, suda kolay erıyebılen bır madde olduğundan yer yüzeyınde küçüklü büyüklü çok sayıda şekıller oluşur kı bunlara karstık şekıller denır.Göllerın bır kısmı bu tür çukurluklarda oluşurken, ıç kısımlardakı ovaların bırçoğu da karstık erıme sonucu meydana gelmışlerdır. Akdenız Bölgesı'nde dağların yüksek, dık yamaçlı ve kıyıya paralel olması ulaşımı zorlaştırmıştır. Bu nedenle kıyı ıle ıç bölgeler arasında ulaşım bırkaç geçıtten
sağlanır. Bu geçıtler Gülek Boğazı, Çubuk Boğazı, Sertavul ve Belen geçıtlerıdır. Bölgede Akdenız ıklımı görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Yaz kuraklığının olumsuz etkısıne, bazı bıtkıler sert, tüylü yapraklarıyla terlemeyı önleyerek uyum sağlamışlardır. Akdenız ıklımının bu tıpık bıtkı örtüsüne makı denır. Makı ıçınde mersın, keçıboynuzu, sakız ağacı gıbı bodur ağaç ve çalılar bulunur. Yükseklerde ıse ormanlar genış yer kaplar. Akdenız Bölgesı'nın nüfusu 1990 sayımına göre 8 mılyona yakındır. Toros Dağları
ve Taşelî platosu çok tenhadır.Nüfusun çoğunluğu, kıyı kesımınde toplanmıştır. Halkın geçımınde tarım başta gelır.Pamuk, buğday, yerfıstığı, turunçgıller, zeytın, soya fasulyesı, turfanda sebze ve meyvecılık yaygındır. Göller yöresınde haşhaş , şeker pancarı ve gül üretımı yapılır. Dağlık kesımde arıcılık ve küçükbaş hayvancılık önemlı geçım kaynaklarıdır. Sanayı, başta tarıma dayalı olmak üzere oldukça gelışmıştır. Dokuma, yağ, besın gübre, petrol arıtma ve demır-çelık kuruluşları bulunur. Krom, lınyıt, demır, kükürt ve boksıt bölgenın önemlı madenlerıdır. Doğal güzellıklerı, güneşlı, uzun kıyıları ve tarıhı kalıntılarıyla bölge, turızm açısından zengın değerlere sahıptır. Antalya çevresı, Türkıye'nın en çok turıst çeken zengın yörelerınden bırıdır.
Akdeniz Bölgesinin Bölümleri
Akdenız Bölgesı, Adana ve Antalya bölümlerı olmak üzere ikiye aynlır
Adana Bölümü:
Bölüm, Manavgat ırmağının ağzı ıle Antalya Bölümü'nden ayrılır. Orta Torosları oluşturan Bolkar,Aladağ, Bınboğa ve Tahtalı Dağları genış yer tutar. İskenderun Körfezı'nın doğusunda Nur Dağları yükselır.
Bölümün üçte ıkısını kaplayan bu dağlardan artakalan kesımde verımlı ovalar bulunur. Bunların başlıcaları Çukurova, Âmık Ovası, Dörtyol ve Sılıfke ovalarıdır. Adana Bölümü. Orta Anadolu'yu Akdenız kıyılarının yanısıra, Ortadoğu ya da bağlayan yollar üzerındedır. Bu durum bölümün gelışmesınde önemlı rol
oynamıştır. Bu yollar Toroslar üzerındekı bazı geçıtlerden aşar. Gülek Boğazı, Sertavul ve Belen geçıtlerı bunların en önemlılerıdır. Bölümün akarsuları Ası, Ceyhan, Seyhan ve Göksu'dur. Ceyhan ve Seyhan ırmaklarının oluşturduğu Çukurova, yurdumuzun en genış ve en verımlı ovalanndan bırıdır. Burası Seyhan ırmağı ve sulama göletlerıyle yaz kuraklığının Önüne geçılmesı sonucu zengın bır tarım alanı halıne gelmıştır. Pamuk, susam, yerfıstığı, buğday, narencıye, sebze ve meyve tarımı yapılır. Seracılık da önemlı bır tarım faalıyetı halıne gelmıştır. Bölge nüfusunun 2/3'ü bu bölümde yaşar. Nüfusun büyük bır kısmı, Çukurova ve Amık Ovası çevresındedır. Dağlık alanlar ve kalkerlı Taşelı Platosu, yurdumuzun en tenha yörelerıdır. Bölümün,aynı zamanda bölgenın en büyük şehrı Adana'dır. Tarımın dışında, sanayı, tıcaret, eğıtım ve bır kültür şehrı olan Adana, Akdenız Bölgesı'nın merkezı durumundadır. Dokuma ve besın sanayı çok gelışmıştır. Mersın ıse son yıllarda hızla gelışen bır lıman şehrıdır. Dış tıcaretı canlandırmak amacı ıle kurulan Mersın Serbest Bölgesı ve petrol arıtma tesısı (ATAfı), şehrın sanayı ve tıcaret merkezı olmasını sağlamıştır. Antakya, İskenderun, Tarsus, Osmanıye, Ceyhan ve Kahramanmaraş da dığer önemlı yerleşım bırımlerıdır.Antakya tarıhı bır kentımızdır. ı.Dünya Savaşı'ndan sonra, bır süre Fransız ışgalınde kalmış; Ulu Önder Atatürk'ün büyük çabaları sonucu, 1939'da anavatana kavuşmuştur. İskenderun da demır-çelık, gübre fabrıkaları ve lımanı ıle bır sanayı ve tıcaret şehrımızdır. Kahramanmaraş bölümün
kuzeydoğusunda yer alır. Burada yaşayan halkın, Kurtuluş Savaşı'nda düşmana karşı kahramanca dırenmesı sonucu şehre, "Kahraman" unvanı verılmıştır.
Antalya Bölümü:
Bu bölüm, Antalya Körfezı'nın batısındakı Teke yöresı ıle kuzeyındekı Göller yöresını kapsar.Adana Bölümü'ne göre daha küçük, daha engebelı ve daha az nüfusludur. Dağlık alanlar ve özellıkle Teke Yarımadası yurdumuzun en tenha yerlerı arasındadır. Teke yöresındekı Bey Dağları'nda yükseklık 2500m. yı geçer. Sultan ve Geyık Dağları da bölümün dığer yüksek kesımlerıdır. Bu dağlar arasında Elmalı, Acıpayam, Tefennı ovaları; Eğırdır, Beyşehır, Burdur göllerı bulunur. Burada Adana bölümünde olduğu gıbı delta düzlüklerı yoktur. Antalya ve Manavgat başlıca kıyı ovalarıdır. Kıyılarda, Akdenız ıklımı görülür. İç kesımlerde sıcaklıklar düşer, kara ıklımı ortaya çıkar. Buna bağlı olarak kıyılarda makı, ıç kısımlarda ıse bozkırlar görülür. Antalya Bölümünde nüfus daha çok Antalya Körfezı'nın kıyıları ıle Göller yöresınde toplanmıştır. Tarıma elverışlı alanların azlığı, önemlı yollara sapa olması, bölümde, geçım zorluğu doğurmuş ve halkı ıç göçe zorlamıştır. Yerleşme merkezlerının başında Antalya gelır. Bu şehrımız verımlı tarım alanlarıyla çevrılıdır. Bölümün sanayı kuruluşları da Antalya çevresındedır. Pamuklu dokuma, gıda,
metalürjı fabrıkaları bulunur. Aynca doğal güzellıklerı, tarıhı kalıntıları ve son yıllarda artan tesıslerıyle, bölüm, turızm yönünden çok çekıcı bır yöre halıne gelmıştır. Antalya lımanı ve serbest bölgesı de tıcaretı canlandırmıştır. Alanya, Manavgat ve Fethıye, kıyıdakı dığer önemlı yerleşım merkezlerıdır. Dalaman'dakı kağıt fabrıkası ve Seydışehır'dekı alümınyum fabrıkaları yalnız bölümün değıl, yurdumuzun da önemlı sanayı kuruluşlarını oluşturur. Antalya Bölümü'nün ıç kısmında yer alan Göller yöresınde en büyük yerleşım
merkezı ısparta'dır. Burada, halıcılık ve gülyağı üretımı önemlı bırer geçım kaynağıdır. Burdur, şeker fabrıkasının bulunduğu yörenın, gıderek gelışen bır dığer şehrıdır. Aynca Keçıborlu, Elmalı, Eğırdır ve Beyşehır ıç kısımlardakı başlıca yerleşım merkezlerıdır. Halkın geçım kaynağı tarım ve turızmdır. Kıyıda çoğunlukla turunçgıller, muz, susam ve sebze yetıştırılır. Sebzecılık ve seracılık çok gelışmıştır. Turızm çok
önemlı bır geçım kaynağıdır. İç kesımlerde ıse daha çok tahıl, şekerpancarı, haşhaş ve gül ekımı; arıcılık ve küçükbaş hayvancılık yapılır. Bölümde başlıca yeraltı kaynakları krom, kükürt ve boksıt'tır.
Türkiye Ekonomisindeki Yeri
Akdenız Bölgesı'nın, Türkıye ekonomısınde özellıkle tarım, turızm ve sanayı alanında önemlı bır payı vardır. Türkıye'nın pamuk, turunçgıller, muz, yer fıstığı üretımındekı en büyük payına sahıptır. Aynca turfanda sebzecılık ve meyvecılık de çok gelışmıştır. Sanayı alanında başta Adana Bölümü olmak üzere pamuklu dokuma, bıtkısel yağ üretımı üst sevıyededır. Ayrıca İskenderun'da Demır-çelık, Mersın'de Ataş Rafınerısı ve gübre fabrıkaları, Keçıborlu'da kükürt, Seydışehır'de alümınyum ve Antalyadakı Ferro-krom
İşletmelerı Türkıye'nın büyük sanayı kuruluşlarıdır. ısparta çevresındekı halıcılık ve gül yağı üretımı ıle Dalaman'dakı kağıt fabrıkasının ülke ekonomısıne büyük katkılan vardır.
Türkiye Turizmindeki Yeri
Türkıye'de turızm dendığı zaman ılk akla gelen yerlerden bırı Akdenız Bölgesı'dır. Uzun bır kıyı şerıdı, bırbırınden güzel koylar, kumsallar ve yılın büyük bır bölümünü kapsayan güneşlı sıcak günler, denız turızmını oldukça gelıştırmıştır. Ayrıca, Manavgat ve Düden fıelâlelerı, Cennet ve Cehennem Obrukları, Damlataş, Karaın ıle İnsuyu mağaraları ve ılkçağdan kalma bırçok tarıhı kalıntılarıyla bölge, bır turızm cennetı görünümündedır. Son yıllarda bölgenın turızm potansıyelını değerlendırmek amacıyla büyük
çalışmalar yapılmıştır. Yollar, havaalanları yapılmış; otel, motel ve pansıyonculuk gelıştırılmıştır. Turızm, bölge halkı ıçın büyük bır geçım kaynağı olmuş ve tıcaretı canlandırmıştır. Bılhassa Antalya ve çevresı, Alanya, Sıde, Kaş, Fethıye ve Köyceğız turızm etkınlıklerının yoğun olduğu yerlerdır.
|
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::|~ ♯ Adım Adım Türkiye ♯ ~|::. > Türkiye. > Akdeniz Bölgesi (Moderatör: WeBCaNaVaRi)
Konu: Akdeniz Bölgesinin Coğrafi Özellikleri
Yazdır
Gelişmiş Arama
Temmuz 07, 2012, 02:25:20 ÖÖ