1.
İlk toplumlarda bireylerin mülkiyet kavramı gelişmemişti. Bireylik bilinci oluşmamıştı.Devlet kurma aşamasına gelemeyen toplulukların en belirgin özelliği “insan birey olarak gerçek yerini henüz bulamamıştır. Devletin belirmesindeki ilk toplumsal öge bilinçlenme aile kavramının ortaya çıkmasıyla başladı.en güçlü ailenin reisi gittikçe zenginleşti ve aile ve mülkiyet kavramı gelişti.mülkiyeti çok olan reislere herkes itaat etti ve böylece devlet oluştu.
Kültür: Bir insan topluluğunun belli bir zaman içinde her alanda ürettiği maddi manevi bütün değerlerin toplamıdır. Ekonomi bilim sanat din vs.her türlü değer kültürdür.
Medeniyet –Uygarlık: Eğer kültür yerleşik düzene geçerek kentleşmiş topluluklar tarafından üretiliyorsa ve belli toplulukların bu tür kültürler arasında büyük benzerlikler varsa o takdirde uygarlık söz konusudur.
Bir devletin en önemli işlevi: devlet kendisine güvenen insanları ancak hukuk kuralları koyarak yönetebilir.hukuk kuralları devletin üstün gücünü gösteren en önemli kanıtıdır.
İlk anayasa İngiliz kolonisi olan kuzey amerikadan geldi İngiliz kralına karşı ayaklandılar ve ilk yazılı anayasayı yazdılar 18.yüzyılın sonlarında yazıldı ve insanlığın yazılı en eski anayasası oldu.ve ilk ihtilal olmuş oldu.
İhtilal: mevcut siyasi düzeni bazı güçlü önderlerin öncülüğünde halkın zorla başından atması demektir.
Bu ihtilal ile ortadan kalkan düzenin boşluğunu yeni esaslara dayanarak bir devlet kurdular işte bu ikinci aşamaya devrim veya inkılap denir. İnkılap toplumdaki düzenin kısa sürede ve belli bir zorlama ile değiştirilerek, yerine yeni bir sosyal yapının kurulması demektir. Devrim devrilmişin yerine konan demektir. Fransada 1879 yılındaki ihtilalle krallık ve soyluluk kalktı ve laiklik ilkesi devlete temel oldu. Din ve ahlak devrim dışı kalmak zorundadır zorlanamaz. Evrim (Evolution) toplumsal kurumların kendiliğinden hissedilmeden ve zamanın koşullarına uyarak değişmesidir. Devrim (Revolution) ise öyle değildir.darbeler devrim değildir.eski düzene yeni kadrolarla gidilmesidir. George Kohler bugünkü Avrupa birliği düşüncesinin Amerikan ve Fransız devrimlerinin ortak düşüncesinden ortaya çıktığını söyler.
Fransız düşünürleri aydınlanma çağına katkısı oldu/ Türk inkılabında egemenlik ve bağımsızlık mücadelesi birlikte yürütülmüştür./türk inkılabı bağımsızlık için mücadele verilmesinden dolayı Fransız inkılabından farklıdır/ değişme, değiştirme bir toplumdaki kurumların kısa zamanda ve zorla değiştirilmesi inkılaptır./tarihte bilinen ilk devlet Sümerlerdir./ Toplumun yapısının köklü ve hızlı bir biçimde değiştirilmesi inkılap niteliği taşır./ilk çağ uygarlıklarından Mısırda hükümdarlar kendini tanrı olarak gösterirlerdi./ bazı toplumlarda devlet yapısının çeşitli alanlarda işlerliğini yitirmesi sonucu düzeltmelere gidilir buna reform denir./koydukları hukuk kurallarını egemen olduğu bugünkü Avrupa ve kuzey Afrika ülkelerinin çoğunu kapsayan çok büyük alanda uygulayabilen devlet Roma imparatorluğudur.Batıda ortaçağın sonlarına doğru bir uyanış başlamış ve bu uyanış sonucu aydınlanma çağı açılmıştı.bu uyanışın nedenleri- kapalı ve içine dönük ekonomik yaşamın kırılması-ilkçağın büyük düşünürlerinin yapıtlarının yeniden değerlendirilmesi –aklın giderek özgürleşmesi- coğrafi keşiflerin etkisidir./ bütün yurttaşların devlet gücü üzerinde hakkı olduğu yolundaki görüşlerin belirlenmeye başladığı dönem aydınlanma çağıdır./ Avrupa kıtasını derinden etkileyen ve bütün 19.yüzyılda getirdiği yenilikler Avrupa toplumları tarafından benimsenen devrim Fransız devrimidir.
Türk devriminin sosyolojik ve hukuksal açıdan tarihte eşi görülmemiş bir devrim olmasının nedeni diğer devrimlerde görülen özelliklerin ulusal kalıba dökülüp kendine özgü bir model oluşturmasıdır.


Eski Türkler kurdukları devletlerin başına kaan veya hakan adını verdikleri lideri getiriyorlardı. Türk inanışına göre kaan ailesine gök tanrı devleti yönetme yetkisi veriyordu.orta asyada göçebe kabileler birliği biçiminde yapılanıyorlardı dinamik bir yapıları vardı çok hareketliydiler.
Osmanlı padişahının vekiline sadrazam veya veziri azam denirdi. Sipahiler elde edilen toprakları yönetmekle görevlendirilirdi.Sipahiler devletin temsilcisiydi. Erkek gayrimüslimler cizye adında vergi verirlerdi.Eflak ve boğdan (Romanya) yöneticileri gayrimüslimlerden seçilirdi.
Osmanlının gerileme Nedenleri; yapısı gereğince denizlere açılabilecek konumda değildi.bu nedenle büyük coğrafi keşiflere katılamayıp denizaşırı ülkelere yerleşemedi. Bu keşifler avrupanın durgun ekonomik ve siyasi yapısını değiştirdi.sömürge devletlerinin toprakları avrupada parayı gerçek bir değişim aracı yaptı. Ticaret hızla gelişti. Burjuvazi iyice güçlendi. Denizaşırı ticaret Anadolu ve Rusya üzerinden yapılan ticareti çökertti. Bu Osmanlıya büyük ekonomik durgunluk yarattı. Osmanlı tarım ürünleri batıdaki pazarlarını yitirdi. Denizaşırı ülkelerden daha bol ve daha ucuza sağlanıyordu. Osmanlının ekonomisi tarıma dayandığı için gerekli ilerlemeyi sağlayamadı. Avrupada bilim öne çıktı doğa bilimlerinde ardı ardına yapılan buluşlar, baskı tekniğinin bulunması, kralların eğitim işine eğilmeleri bireylerin bilinçlenmeleri batıda yeni bir girişimci ortam yarattı. Böylece ekonomik gelişmelerin yanında bilim alanındada geri kaldı Osmanlı. Avrupa ise 1648 tarihinde mezhepler arası savaşı vestefalya barışı ile bitirdi. Rusya hızla gelişmeye başladı ve Osmanlı üzerinden sıcak denizlere açılmak istiyordu. Osmanlı savaşmak için vergileri artırdı dirlik adı verilen yeni peşin vergiyi çıkardı halk dahada ezildi. Rusya avusturalya iran venedikle savaşarak zayıfladı ve fıransız ihtilaliyle gerileme tam bir çöküş durumuna geçti. Fransız ihtilalinin saçtığı demokrasi ve ulusçuluk akımları bağrında pek çok ulusu barındıran Osmanlı için bir yıkım oldu.sırplar yunanlar ve Arapların ayaklanmaları başladı. Çöküşü gören Osmanlı ıslahatlar yapmaya başladı.ilki 1727 de matbaayı kabul ederek basım tekniğini kullanmaya başladılar. Avrupa ise 1454 ten beri kullanıyordu. Namık kemale göre Osmanlının ıslahatlarının sebebi zayıflayan devleti kurtarmaktı kesinlikle insanları önemsemiyordu ıslahatla devleti eski gücüne getireceği sanılıyordu.III Selim devletteki bozuklukları iyi teşhis etmişti.ulaşmak istediği düzene Nizamı Cedid “ Yeni Düzen” adını verdi.ilk diplomatik temsilciliği o kurdu. Padişahla ayanlar arasındaki yetki bölünmesi anlaşmasına senedi ittifak adı verildi.1826 da yeniçeri ocağı kaldırıldı.2. Mahmut ilk kez devlet işlerini birbirinden ayırdı bakanlıklar kurdu. İtfaiye posta akademi vs.ilk önce kurdu. Daha sonra Abdulmecit 3 kasım 1839 da Tanzimat fermanını ilan etti.Hukuk devleti kurulmaya başlandı.
Hukuk Devleti; Yurttaşını rahat ve huzur içinde yaşatan, onun malını canını ve onurunu koruyan,eğemenliğin kaynağını yurttaşa dayandıran onu bütün özgürlüklerle donatan devlettir. En önemli varlık temeli ise bütün insanlara can güvencesi vermesidir. 1856 da abdulmecit ıslahat fermanını yayınladı böylece Müslüman ve gayrimüslimler eşit haklara kavuştu. Osmanlı tarihinde ilk kez siyasal özgürlükler uğruna mücadele eden Genç Osmanlıların tek istediği padişahın yanında halkın temsilcilerinin bulunduğu bir meclisin bulunması idi.
2.Abdulhamit tarafından 23 aralık 1876 da ilan edilen anayasa ‘kanuni Esasiye’ ile meclis kuruldu.1876 yılında silahlı kuvvetler ile sivil aydınlar birleşerek Sultan Abdulazizi tahttan indirdiler.siyasal yaşama müdahalesi de bu olayla başladı.1787-1878 tarihlerinde türk rus savaşı başladı istanbulu Ruslara bırakmak istemeyen İngilizlerin baskısı sonucu Ruslar bizimle ayastefenos barış anlaşmasını imzaladı daha sonra bu anlaşmayı Berlin de biraz değiştirildi. Kars Ardahan batum Ruslara verildi. Sırbistan Romanya Karadağ bağımsızlıklarını ilan etti.bosna hersek, Avusturya Macaristan imparatorluğuna bırakıldı.bulgaristan hemen hemen tam bağımsız oldu. Kıbrıs adası İngilizlere bırakıldı. İstibdat dönemi : kaybedilen topraklar nedeniyle mecliste ağır eleştirilen 2.abdulhamit meclisi tatil etti.ve tam 30 yıl onları toplamadı. Devleti tekrar kurtarmaya çalışmışsada doğu Rumeli mısır Girit gibi yerlerin yitirilmesine engel olamadı. Dış borçları ödemeye çalıştı alacaklı devletler duyuni umumiye adında bir (Genel borçlar Yönetimi) örgüt kurarak devlet gelirlerine el atmalarını önleyemedi.cumhuriyet dönemine kadar en fazla okul bu padişah tarafından kuruldu. 2.abdulhamidin kurduğu bu okullarda yetişen genç subaylar durumu pek beğenmiyor ve padişaha karşı halkı aydınlatmaya çalışıyorlardı, gizli dernekler kuruyor ve yeraltından özgürlük mücadelesi yürütüyorlardı.bu aydınlara genç jön Türkler adı takılmıştı. Bu dernekleri tek çatı altında önce Osmanlı terakki ve ittahat cemiyeti daha sonradan adı ittahat ve terakki olarak değiştirildi.1866 yılında avusturyaya karşı ayaklanan Macarlar bağımsızlıklarını kazandılar 1867 de ise tekrar Avusturya ile birleşerek Avusturya Macaristan adını aldılar. İkinci Meşrutiyet.: Abdulhamidin ürkek ve ihtiyatlı siyasetini yetersiz bulan genç subaylar yeniden anayasal bir monarşiye dönülmekle yurdun kurtulacağına inanan ittihat ve terakki derneği subayları 1908 temmuz ayı içinde saraya baş kaldırdı. Padişah bunu bastıramadı sonunda meclisi 23 temmuz 1908 de tekrar açma kararı aldı.böylece 2 meşrutiyet açılmış oldu. Padişaha sempati duydular mesrutiyeti yeterli görüyorlardı.Meşrutiyet Sözcük anlamı bakımından “Şarta Bağlanmış’demekti hükümdarın siyasal yetkilerini demokratik bir anayasa ile şarta bağlamak yani halkla hükümdar arasında bir yetki paylaşımına gidilmesi demekti.seçimler yapıldı yeni parlomento kuruldu meclisi mebusan ın hiçbir yetkisi yoktu. Derviş vahdeti adındaki kıbrısta yetişen bir İngiliz casus volkan adıyla yayınladığı gazetede şeriat çığırtkanlığı yapmaya başladı.31 mart 1909 da düzeltilmiş takvime göre 13 nisanda istanbulda büyük bir gerici ayaklanma başladı.bu olay ittahat ve terakki nin selanikteki merkezinden duyuldu ve hareket orduları bu ayaklanmaları bastırdı. Meclis yeniden toplandı ve suçlu gibi görülen 2. abdulhamit tahttan indirildi. Yerine 5. Mehmet Reşat geçirildi.siyasal örgütlenme ve toplantı hakkı yurttaşlara verildi. Böylece türkiyede ilk siyasal partilerin kurulması yolu açıldı. Meclisi mebusanın yetkileri artırıldı.hükümetin meclise karşı sorumluluğu kabul edildi.padişahın yasama yetkisi daraltıldı.yargı güvensizliği yaratan 113. madde kaldırıldı. Osmanlı 1912 yılının ekim ayında isviçredeki ouchy (Uşi) kentinde İtalyanlarla barış imzalandı ve Libya italyaya veriliyor Rodos ve 12 ada ise balkan savası sonunda Osmanlıya geri verilecekti. Bu adaları 1947 yılına kadar ellerinde tuttular ve ikinci dünya savaşını yitirdikleri için Yunanistan a bıraktılar.1913 yılının mayıs ayında inmazalan Londra barış anlaşması ile batı sınırımız çizildi.midye enez çizgisine çekildi.imroz ve Bozcaada dışındaki bütün ege adaları yunanistana verildi. Ünlü ittihatcı Enver bey 23 ocak 1913 tarihinde başbakanlığı basarak harbiye nazırını öldürdü bu olay babali baskını adıyla anılır.
SORULAR: ıslahat hareketleri başlayıncaya kadar Osmanlıda en çok ihmal edilen kurum eğitim dir.
Türkler Abbasiler döneminde islamiyeti kabul etmişlerdir./Osmanlı döneminde erkek gayrimüslimlerden alınan vergiye cizye denir./ 1648 yılında imzalanan vestefelya barışı 30 yıl savaşlarını bitirmiştir./ Osmanlı devleti 18,yüzyılda İngiltere ile savaşmamıştır Rusya Venedik Avusturya ve İranla Savaştı./ Osmanlı devletinde ilk kez özerklik ve bağımsızlık kazanan uluslar Sırp ve Yunanlardır/ Osmanlı padişahlarından 3.selim in ulaşmak istediği düzene Nizamı Cedid ‘Yeni Düzen’dir./2. Mahmut döneminde Kitap basım tekniği uygulanmıştır ilk kez. 3 kasım 1839 da ilan edilen Tanzimat fermanında devletin içine düştüğü durumdan kurtulması için öne sürülen ilk çare yurttaş ile devlet arasındaki ilişkiyi sağlamlaştırmaktır./ Osmanlı devleti abdulmecit döneminde kırım savaşında İngiltere ve fıransayı yanına çekebilmek için ıslahat fermanını ilan etti./ 23 aralık 1876 da ilan edilen anayasa ile ‘kanuni esasiye’ile yürütmeyi denetleme yetkisi meclise aitti.
Osmanlı devletinin Berlin anlaşmasında kars Ardahan ve batun u kaybetti. 1878 yılında imzalanan ayestefanos ön barış anlaşması yerine aynı yıl Berlin anlaşması imzalandı./ duyuni umumiye adı verilen uluslarası örgüt Osmanlı devletinden alacaklı ülkeler arasında kuruldu./ 20. yüzyıl başlarında İngiltere bazı gizli antlaşmalarla başta İstanbul olmak üzere Rusların göz diktiği her yerin onlara verilmesine razı olmuştu, ingilterenin böyle bir politika izlemesinin nedeni Almanların çıkarlarını tehdit etmesiydi./ 2. meşrutiyetin ilan edilmesini sağlayan cemiyet ittihat ve terakki cemiyetidir./ 2. meşrutiyete karşı çıkan ayaklanma 31 mart olayıdır./2.meşrutiyet döneminde anayasada padişahın yasama yetkisi kısıtlanmış, meclisi mebusanın yetkileri artırılmış- yurttaşlara siyasal örgütlenme hakkının tanınması sağlanmış- yargı güvensizliği yaratan 113. madde kaldırılmış-siyasal partilerin kurulmasına olanak tanınmıştır. / 2. meşrutiyetin ilanından sonra Osmanlı devletinin kaybettigi topraklar Bulgaristan ege adaları arnavultluk trablusgarp tır.ittahat ve terakki babali baskını sonucu ülke yönetimini tümüyle ele geçirmiş diktatörlük rejimi kurmuştur./ ittahat ve terakkinin önde gelenleri balkan savaşı sırasında toprak kayıplarını gerekçe göstererek babali baskınını yaptılar./ balkan savaşları sırasında Arnavutluk bağımsızlığını ilan etmiştir./ Osmanlı devleti Lozan önbarışı anlaşması ile İmroz ve Bozcaada dışındaki eğe adalarını kaybetti/Osmanlı 1912 yılındaki uşi anlaşmasıyla trablusgarbı kaybetti./ 2 meşrutiyet-31 mart olayı –trablusgarp savaşı-balkan savaşı sırasıyla olmuştur./ ittahatçılar babali baskınından sonra rejime el koymuşlardır. Birinci balkan savaşlarına Bulgaristan Yunanistan karadag Sırbistan katılmıştır (Romanya Katılmamıştır) / Osmanlı devleti balkan savaşından sonra Karadağ hariç (Makedonya eğe adaları Arnavutluk batı tırakyayı kaybetmiştir) / Yunanistan Romanya Bulgaristan Sırbistan dan sonra en son Arnavutluk bağımsızlığını ilan etmiştir.