Afyon Halk Oyunları

OYUNLARIMIZ:
Afyonkarahisar’da eskiden mahallî halk oyunlarını oynayanlar, kılıç-kalkan ve zeybek oyunlarını sergileyenler, özel giysilerini giyerler ve görünüm itibariyle heybetli, alımlı bir efeler grubunu temsil ederlerdi.
Beldemizde oynanan kırık havalar, aşağı yukarı aynı ritimde seyreder. Örnek olarak 9/8’lik aksak usûlünde olan “Hezin Hezin Gir Kapıdan” adlı türkümüzde sazlar çalarken; karşılıklı iki oyuncu, çoğu kez ellerinde şimşir ağacından yapılmış kaşıklarla, sazın melodisine uyarak, kaşık vuruşlarıyla aynı anda ritm tutarak oynarlar.

Kırık Oyun Havaları oynarken kesinlikle ayaklar, dizden arkaya bükülerek veya hoplayıp zıplayarak oynanmaz. Ayrıca göbek de hareket ettirilmez. Gerdan kırma, omuz silkme(oynatma) gibi hareketler kesinlikle yapılmaz.

Oyun oynarken, dizler hafif öne doğru bükülür. Gövde de arkaya doğru dik olarak eğilir. Sol ayak yana açılırken, sağ ayak da onun yanına getirilir. Aynı hareket, sağ ayak açılırken sol ayak da yanına getirilmek suretiyle oyun devam eder.

Bu hareketlerle her iki oyuncu da aynı anda, sazın ritmine uyarak tatlı ve yumuşak hareketlerle yapılır.

Gövde; dizlerin hafif bükülmesi ile sağa ve sola sallanarak oynanır. Kollar ise, dirsekten yukarı ve aşağı hafif hareketlerle bükülür. Oyun aynı figürlerle seyrini devam ettirir. Kırık oyun havalarını erkekler oynadığı gibi, kadınlar da erkek elbisesi giyerek sergilerler.

HAYDİ GÜZELİM
(Kırık Zeybek)
Haydi güzelim kundurana tek tek bas
Ben seninim ister öldür ister as

Haydi güzelim kundurama kum doldu
Bu şişeler senin için dün doldu

Haydi güzelim kunduramın tabanı
Ben olayım sürünüzün çobanı

HAYDİN GÜZELİM
(Zeybek Havası)
Haydin güzelim at olur da depmez mi
Haydin kibarım bağ da bülbül ötmez mi
Haydin güzelim bülbül öttüğü yerde
Haydin kibarını gonca güller bitmez mi?

Haydin güzelim ata vurdum bir deynek
Haydin kibarım gerdanı benek benek
Haydin güzelim yazın beraber idik
Haydin kibarım kışın ayırdı felek

DAM BAŞINA ASA KOYMUS
Dam başına asa koymuş galbırı
Bekârları yatağından galdırı(r )
Bu dert bizi iflâh etmez öldürü (r )

BAĞLANTI - Aman yadlar evleriniz nerd’olur
Eller sarar yüreğime derd olur
Aman aman ellere demem

Kap(ı) ardına asa koymuş eleği
Anasının möhür gözlü meleği
Yiğitlerin bir tanecik dileği

Aman yârim evleriniz nerd’olur
Eller sarar yüreğime derd olur
Aman aman ellere demem

Yeni çıkmış kestanenin daline
Beni koymadılar kendi halime
Kamalar mı soka(yı)m kendi kalbime

Aman yarim evleriniz nerdolur
Eller sarar yüreğime derdolur
Aman aman ellere demem

HEZİN HEZİN GİR KAPIDAN
(Fadik Türküsü)
Hezin hezin gir kapıdan
Sensin gönlümü avudan
Yatamadım mis kokudan
Aman Fadik, edalı Fadik
Gümüşten dökmeli Fadik
BAĞLANTI - A yârim aman, ellere demem

Oynayışın, sallanışın del’etti beni
Aman aman kül etti beni

Gökyüzünde parlayanlar
Ah hele yıldız değil mi
Bizi baştan çıkaran da
Ah hele o kız değil mi?

A yarim aman, ellere demem
Oynayışın, sallanışın del’ettin beni
Aman aman kül etti beni

Fadik, Fadik okkalı Fadik
Her yanların dökmeli Fadik
Ben de şaştım, sen de şaştın
Nerelerden öpmeli Fadik

A yârim aman, ellere demem
Oynayışın, sallanışın del’ettin beni
Aman aman kül etti beni

Hezin hezin gel buraya
Seni alırlar araya
Şeftalisi on paraya

Aman eller, canım eller
Mani söyler dudu diller
Oynayışın, bulanışın
Del(i ) etti beni
Kül etti beni, ellere demem