Kategori:Tarihi Eserler
Adres:Tophanelioğlu Cad. No:39 Koşuyolu Üsküdar İstanbul
 Telefon:0216 339 29 03


Yaklaşık 200 yıl önce Sultan III. Selim ( 1798–1807 ), annesi Mihrişah Valide Sultan ( öl.1805 ) için Çamlıca eteklerinde yer alan arazide bir bağ köşkü inşa ettirir. Mülkiyet, Sultan Abdülmecid ( 1839–1861 )’e geçince; yapı annesi Bezmialem Valide Sultan ( öl.1853)’a hediye edilir. Bezmialem Valide Sultan; yurt içinden ve yurt dışından getirttiği bitki türleriyle araziyi modern bir botanik bahçesine çevirir. Vefatından sonra, Validebağ arazisi Altunizade ailesinin mülkiyetine geçer. Altunizade İsmail Zühtü Paşa, 1860yılında burada muhteşem bir köşk inşa ettirir. Bir süre sonrada köşkü, güzelliğinden etkilenen, Sultan Abdülaziz ( 1861–1876 ) ‘e armağan eder. Sultan Abdülaziz köşkü yıktırıp günümüzdeki yapıyı inşa ettirir ve annesi ( Pertevniyal ) Valide Sultan ( öl.1883) ‘a hediye eder. Yapı, 1863 yıllarında Adile Sultan ( 1826-1899)’a yazlık saray olarak verilmiştir. Adile Sultan’ın ölümünden sonra yapıya, Sultan Reşad (1908-1918 )’ın üçüncü eşi Darrüalem Kadın yerleşir,oda 1909’da vefat edince yapının bir süre boş kaldığı sanılıyor. I.Dünya savaşı yıllarında kız öğrenciler için Dar_ül Eytam ( Yetimler Yurdu ) ( 1916-1917 ) olarak düzenlenir ve Maarif Vekaletine bağlanır. 1924 Cumhuriyet sonrasında Dar_ül Eytam kapatır ve “ Validebağ’ı Şehir Yatı Mektebi” olarak hizmet verir. Dar_ül Eytam’ın kapatılmasından sonra bir süre boş kalan yapının bakımsız ve harap duruma düşmemesi için; 1927’de Maarif Vekâleti- Validebağ Prevantoryum’a dönüştürülür. Prevantoryum Mustafa Necati Bey’in girişimleriyle hizmete girmiş, tedavi gören çocukların eğitimleriyle de kadrolu disiplin öğretmenleri ilgilenmiştir. Cumhuriyet öncesi ve sonrasında Validebağ Kasrı yâda Validebağ Sarayı adıyla anılan yapıya 1933’lü yıllardan sonra, Adile Sultan Kasrı adı verilmiştir. 1928 yılında Kasrın kapasitesini arttırmak için, çatı katı yıktırılıp yerine solaryum katı yapılır. 1971 yılında; kat ilavesinin binayı yıpratması nedeniyle yıkım kararı alınır ve yerine orijinal olmayan kırma çatı yapılır. 1973’te Validebağ Öğretmenler Hastanesinin açılmasıyla, prevantoryum olarak kullanılan Adile Sultan Kasrı hizmet dışı kalır. 1991’de dönemin İstanbul Milli Eğitim Müdürü Turgut Akan’ın önerisiyle, Öğretmenevi ve Kültür Merkezine dönüştürülmesine karar verilmiştir. Yaklaşık yüz elli yıllık bir geçmişe sahip olan ( Validebağ ) Adile Sultan Kasrı, tarihsel ve anısal değerler bakımından günümüzün nadir yapılarından biridir. Ulaşılabilen kaynaklar, yapıda günümüze değin eğitim hizmetlerinin ağırlık kazandığını gösteriyor. Bu bakımdan ayrı bir önem arz etmektedir.