Mayıs ayının son haftasında, sadece Silivri'de çuvallamış Ergenekon iddianameleri davası yoktu. Atina'da ilginç bir dava vardı. Onassis Vakfı, Sokrates'in ölüm cezasına çarptırılıp cezanın infaz edilmesinden 2411 yıl sonra sembolik olarak yeni bir mahkeme kurdu.

Sokrates, 10 yargıç ve 800 üyeli jüriden oluşan mahkemede yeniden yargılandı. Önce yargıçlar oylarını açıkladı. 5 yargıç Sokrates'in masum olduğuna inandığını söyledi, 5'i ise suçlu buldu. 5-5 berabere kaldılar.

Bu oylamadan yoa çıkarak şu yorum yapılabilir:

Yargıçlar Sokrates'i anlamamaya devam ediyor hala!
Geçelim...
Oylamaya jürinin yanısıra intrnet üzerinden izleyiciler de katıldı.
Sonuçta Sokrates suçsuz bulundu.

Hapse düşen yurtseverin ilk aylarda okuduğu kitaplardan üçü şudur:

Sokrates'in Savunması, Dreyfüs Davası, Mithat Paşa'nın Yargılanması.

Aradan tam 25 asır geçmesine karşın Sokrates'in yaşamı, hakkında açılan davanın şekli ve savunması hala günceldir.

Sokrates'in gençlere başlıca öğüdü şuydu:

"Önce öğrenmeyi öğrenin..."

Sokrates'in gençlerle sohbetleri dönemin yöneticilerini rahatsız ediyordu. Hakkında dava açmak için bir fırsat kollanıyordu. Üç Atina yurttaşı Sokrates'in "suçlarını" bir kabın içine koyup mühürleyerek mahkemeye teslim ettikler. Buna bugünün diliyle ihbar mektubu ya da gizli tanık diyebiliriz. Ancak şunu da vurgulayalım; 25 asır önce bu işi yapanlar daha dürüstmüş, hiç değilse ihbarlarını, ifadelerini ikide bir değiştirmemişler.

Sokrates'in suçları şunlardır:

"Gençlerin ahlâkını bozmak. Onları düzene ve tanrılara karşı kışkırtmak. Aile bağlarını zayıflatmak. Devlet tanrılarını yok sayarak yeni tanrılar yaratmak. Atina'nın iman ettiği ilahlara inanmamak."

Sokates hakkında ihbarda bulunanlardan Anytos adlı kişi mahkemede şunu söyledi: "Ben oğlumu derici yapmak istiyordum. Ama Sokrates onun bilgeilğe yönelmesini istedi. Ruh dengesinin bozulmasına neden oldu. Oğlum ve gençleri baştan çıkardığı için ondan davacıyım."

Sokrates ünlü savunmasna özetle şöyle başladı:

"Atinalılar, beni suçlayanların üzerinizdeki etkisini bilmiyorum. Fakat beni suçlayanların sözleri o kadar inandırıcıydı ki, onları dinlerken az daha kim olduğumu unutuyordum... İnanın ki, bir tek doğru söz söylemediler. Uydurdukları birçok yalan arasında, beni usta bir konuşmacı olarak göstererek sözlerimin güzelliğine inanmamak için sizi uyanık olmaya çağırmalarına çok şaştım...

Söylediklerinde doğru bir yan yoktur. Bense tüm gerçeği söyleyeceğim. Sizden yalnızca şunu dileyeceğim; kendimi savunurken öteden beri alışık olduğum gibi konuştuğumu, agorada, sarraf tezgahlarında, benzer yerlerde nasıl konuşuyorsam burada da öyle konuştuğumu görürseniz şaşırmayın..."

Sokrates hakkındaki suçlamaların cezasının ölüm olduğunu bile bile söze böyle başladı ve aynı tonda devam ett. Sözlerini şöyle bitirdi:

"İyice bilin ki, bir değil bin kere ölmem gerekse, yolumu asla değiştirmeyeceğim. Bilesiniz ki, benim bir bir adamı öldürmekle, beni değil kendinizi cezalandıracaksınız."

Sokrates, 220'ye karşı 281 oyla ölüm cezasına çarptırıldı. 24 saat içinde baldıran zehiri içirilerek cezanın infaz edilmesi gerekiyordu.

Bir ay ertelendi. Dostlrı Atina dışına kaçırmayı önerdiler, bu mümkündü. Hayır, dedi. Bellir bir para karşılığı canının bağışlanmas gündeme geld, yanıtı şu oldu:

"Hiç param yok ki!"

Sokrates ölüme giderken aslında ölümsüzleşmişti.

Bugün Avrupa Birliği'nin üniversite öğrencilerine verdiği en kapsamlı burslardan birinin adı şu:

Sokrates Bursu...

Başka yorum yok, sayın yargıçlar!

"Mustafa Balbay"

teşekkürler