Cengiz Holding tarafından Mardin’de yapımı süren ve 1.1 milyar dolar harcamayla tamamlanacak olan 5 ana fabrika ve 12 yardımcı üniteden oluşan entegre gübre tesisi en büyük işsizliğin yaşandığı kente ilaç olacak. 1100 kişinin doğrudan istihdam edileceği tesis 5 bin kişinin geçimini sağlayacak. Fabrikanın kurulmasıyla bölgede oluşacak ekosistemle 25 bin hane işsizlik derdinden kurtulacak.
MARDİN – Medeniyetlerin beşiği olarak bilinen ve işsizlik oranının en yüksek olduğu Mardin, 4000 yıllık tarihinin en büyük yatırımı için gün sayıyor. Yaklaşık 1.1 milyar dolar yatırım ile kurulacak Eti Bakır Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri bu yıl üretime başlayacak. Fabrikanın inşaat aşamasında 5000 kişinin çalıştığını ifade eden Eti Bakır Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri Genel Müdürü Emre Kayışoğlu, “Bir kişinin bile işe girmesinin çok önemli olduğu bölgede, inşaat aşamasında 5000 kişiye doğrudan, 25.000 kişiye dolaylı iş imkânı sağladık. Tesis üretime başlayınca 1100 kişiyi doğrudan istihdam edeceğiz. 800 bin nüfusu olan Mardin’de 200 bin kişinin 18 yaş üzerinde olduğunu düşünüyoruz. İşsizliğin yaklaşık yüzde 25 olduğu göz önüne alındığında karşımıza 50 işsiz çıkıyor. Biz bu fabrikanın 25 bin kişilik ekosistem oluşturacağını planlıyoruz. Dolayısı ile işsizliği yüzde 25’ten 12’ye indirecek bir proje” dedi.
Dünyada örneği yok
Mardin’deki entegre tesisin dünyada örneği olmadığını anlatan Kayışoğlu, “Metal geri kazanım ile entegre olan tek tesis Türkiye’de. Dünyada metal geri kazanım tesisleri var. Ancak gübre ile entegre olan tek tesis bizimki” diye konuştu. Türkiye’nin cari açığına dikkat çeken Kayışoğlu, fabrikanın yılda 350 milyon dolarlık gübre, 270 milyon dolarlık metal ithalatının da önüne geçeceğini söyledi. Türkiye’nin gübre üretiminde kullanılan hammaddede yüzde 95 oranında dışa bağımlı olduğu hatırlatan Emre Kayışoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye yıllık 5 milyon ton olan gübre tüketiminin yarısını ithal ediyor. İthalata yılda 1.1 milyar dolar para ödüyoruz. Kaldı ki; bu fabrika tamamlandığında hammaddesinin yüzde 85’ini yurt içinden sağlayacak. Zaten, diğer yüzde 15’ik bölümü ise doğalgaz. Fabrikamızın elektriğini de fabrikamızda üreteceğiz. Sektörde kendi kendine yeten tek fabrika olacak. Hammadde konusunda da dışa bağımlı olmayacağımız için ürettiğimiz gübre ithalatın direk olarak önüne geçecek.”
275 Yabancı Mühendis Çalıştı
Projenin tasarım ve yapım aşamasında dünyanın önde gelen mühendislik şirketlerinden 275 yabancı mühendis proje üzerinde çalışarak, katkı sağladı. Dünyadaki son teknolojilerin kullanıldığı tesiste, bu teknolojilerde uzman yabancı mühendisler ile ülkeye know how getirilerek, genç Türk mühendisleri yetiştiriliyor. Projenin yapım aşamasında 22 ülkeden 105 mühendis Mazıdağı’nda Türk mühendisler ile birlikte çalıştı.